Adolf Daens

Een naam uit een andere tijd die voortduurt tot op heden, gevreesd en gevierd en gemeden altijd gemengd in de strijd.

Hij kende het oeroud verdriet van wie voor hun idealen met méér dan het leven betalen, maar hij versaagde niet.

Vocht tegen de domme kracht, als gemijterden en gekroonden hem niets dan onwil toonden en beschaafd hebben omgebracht.

Hij trok een diepliggend spoor dat na zijn belegerd leven zichtbaar is nagebleven, anderen voorop, en voor.

Getergd tot het eind en getart wordt hij voorgoed in ons midden opgericht en geridderd, in hardsteen in Aalst. In ons hart.

Vrienden, medestanders van en uit de VVB, vrienden, medestanders uit de Vlaamse Beweging, Aalstenaars,

met deze rake en scherpe verzen van priester en dichter Anton van Wilderode, geschreven voor de IJzerbedevaart van 1989, brengen wij hier vandaag op de vooravond van het feest van de arbeid terecht, méér dan terecht, een dankbare hulde en een groet aan één van de grootste voormannen uit de sociale strijd op het einde van de 19^de eeuw en bij het prille begin van vorige eeuw: priester Adolf Daens.                                                                                                                          Samen met zijn broer Pieter, drukker en publicist van “Het land van Aelst” en “De werkman”-twee geëngageerde bladen- vormde hij bij leven een onvermoeibaar en gedreven tweespan.

Samen met zijn broer Pieter voerde priester Daens een geweldloze en bewonderenswaardige strijd voor sociale rechtvaardigheid. In die dagen betekende dat concreet: een eerlijk loon voor eerlijk werk, radicale afschaffing van kinderarbeid, een vastgelegd maximum aan arbeidsuren, een wettelijk erkend minimumloon en een staatspensioen. Die strijd van de gebroeders Daens voor sociale rechtvaardigheid was echter een even edele als ongelijke strijd.

Er was daar niet alleen het establishment van de Aalsterse textielbaronnen en de gegoede burgerij. Maar bovenal hadden Adolf en Pieter Daens af te rekenen met de hypocriete houding van de toenmalige eerste minister uit de katholieke partij: de hautaine en arrogante Charles Woeste en de even schijnheilige houding van de toenmalige kerkelijke hiërarchie in de persoon van de Gentse bisschop, Antoine Stillemans.

Tragisch genoeg was er ook een onverzoenbaar meningsverschil tussen de radicale strijd van de Daensisten enerzijds en de meer gematigde houding van een groep sociaal bewogen katholieke politici en activisten anderzijds. Waar hebben we nog zo verhalen gehoord van tweespalt in eigen rangen?                                          

Ondanks dat alles hebben de gebroeders Daens en hun medestanders de fundamenten, de hoekstenen gelegd voor een even stevige sociale maar ook Vlaamsgezinde beweging. Al te licht wordt bvb. voorbijgegaan aan het feit dat beide broers als volksvertegenwoordigers van hun Christene Volkspartij reeds in 1905 een wetsvoorstel indienden voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit en dat ze hun meeste tussenkomsten in het parlement in het Nederlands hielden, wat in die dagen meer dan eens aanleiding gaf tot incidenten, zoals boe-geroep en scheldpartijen. Ondanks de talloze tegenkantingen en tweespalt deinde hun engagement verder uit buiten de Aalsterse regio en het Denderland. Zij drukten een onuitwisbare stempel tot op de dag van vandaag op de sociale en politieke ontvoogding van Vlaanderen.

Maar, vrienden medestanders van en uit de VVB laat ons op deze symbolische plaats, die de Werf is, duidelijk en eerlijk zijn. Aangezien we onze vereniging “ Volksbeweging” noemen, is het niet meer dan vanzelfsprekend dat we hier en nu niet enkel terugblikken in de geschiedenis maar ook onszelf als VVB bezinnen over wat voor ons vandaag én morgen de concrete betekenis is van de slogan: Vlaamse Beweging, sociale beweging. Daarom volgende bedenkingen.

Zo kunnen en mogen we niet wegkijken van het feit dat nog steeds, met een zware klemtoon op “nog steeds”, zowel in onze Vlaamse hoofdstad, Brussel, als in bepaalde Vlaamse gemeenten met faciliteiten voor Franstaligen er nog altijd moet geageerd worden voor de elementaire rechten van de gewone Vlaamse vrouw en man. Niet alleen de arrogantie van Franstalige politici daarbij is stuitend maar vooral de lamlendige en ontwijkende houding van verantwoordelijke Vlaamse politici, om bvb. Sven Gatz niet met naam te noemen, inzake dit dossier is ronduit verwerpelijk. Hierover mag de VVB niet zwijgen.

Ook mag de VVB niet zwijgen over en wegkijken van het even netelige als blijvende probleem van tal van jonge gezinnen in de Vlaams-Brabantse Rand die tevergeefs naar een betaalbare woonst of een betaalbaar bouwperceel zoeken in hun eigen geboortestreek. Wat zou er in godsnaam oneerlijk of onrechtvaardig zijn wanneer men die mensen voorrang geeft waar het gaat om een betaalbare woongelegenheid in hun eigen dorp van herkomst? Nog meer dan vroeger moet de VVB hierover de stem verheffen en druk uitoefenen bij de Vlaamse regering.

Eveneens zou ik hier als VVB’er een lans willen breken voor hen die als nieuwkomer hier in Vlaanderen zich de moeite getroosten om onze Nederlandse taal te leren en zich voluit scharen achter onze democratische rechten en plichten, om die mensen welkom te heten in onze Vlaamse Gemeenschap. Deze mensen zijn potentiële medestanders om samen met ons te bouwen aan het huis van de Vlaamse zelfstandigheid, mee te werken aan de realisatie van een onafhankelijke Vlaamse Natie.

En laat ons als VVB, ondanks het feit dat die opdracht loodzwaar is en blijft, niet stoppen om gesprekspartners te zoeken bij de Vlaamse vakbonden. Het verleden heeft ons al geleerd dat dit niet onmogelijk is; daarvoor wil ik verwijzen naar onze acties i. v. m. het dossier van de Vlaamse verankering en naar meer recente datum de acties rond de toekomst van de luchthaven van Zaventem. Ik weet dat sommigen onder jullie hierbij kritisch de wenkbrauwen fronsen maar waar het gaat over Vlaamse welvaart én over Vlaams welzijn zou het getuigen van een onverantwoorde nalatigheid wanneer we de vakbonden, jawel “links” laten liggen. Binnen die vakbondsmiddens zijn er wis en waarachtig vrouwen en mannen aanwezig met een stevige Vlaamse overtuiging en de bereidheid om met ons een kritisch en opbouwend gesprek aan te gaan.

Vrienden, medestanders, er is dus werk aan de winkel. En de geschiedenis van Adolf en Pieter Daens en van het Daensisme tonen aan dat die strijd soms ongelijk en zéér zwaar kan zijn. Maar mag ik daarop repliceren met de gevleugelde uitspraak van de wijze en integere Willem van Oranje, de vader des vaderlands: “Punt is dat men niet hoeft te hopen om te ondernemen noch te slagen om te volharden”. De inzet en de strijd van de gebroeders Daens is daar een duidelijk en sprekend voorbeeld van.

Ook wil ik op deze dag en vanop deze iconische locatie een dankbare huldegroet brengen aan een bevlogen Daensist en Vlaams beweger, Aalstenaar uit één stuk: wijlen Herman Slagmulder, de man die onze hoop op en onze droom van Vlaamse onafhankelijkheid talloze malen gestalte heeft gegeven als regisseur van IJzerbedevaarten en Zangfeesten. Zijn hele leven lang heeft hij zich als leraar aan de technische school hier in Aalst en als onvermoeibare Vlaams beweger ingezet om de oude slagzin: “Vlaamse Beweging, sociale beweging” tot tastbare werkelijkheid te maken. In die geest bouwt de VVB verder aan het onafhankelijke Vlaanderen, veilig huis voor al wie hier woont, werkt en zich voor dit project daadwerkelijk wil inzetten!!!!

Guido Moons – Aalst, 30 april 2022