Hebt u al ooit van de Koningskwestie gehoord?
“De Vlaamse kwestie is opgelost, de Vlaamse Beweging is overbodig geworden.” Sommigen onder u hebben deze gevleugelde woorden uit de periode 1944-1945 nog wel zien voorbijkomen in de tv-uitzendingen over de naoorlogse repressie van onderzoeksjournalist Maurice De Wilde. Dergelijke beweringen waren toen schering en inslag in de francofone politiek en dagbladen. Blijkbaar achtten de makers van de VRT-reeks ‘Het Verhaal van Vlaanderen’ het historisch verantwoord vanaf de voornoemde jaren in navolging van deze verklaringen geen enkele aandacht meer te schenken aan het culturele en politieke autonomiestreven van onze gemeenschap. In de laatste aflevering van het verhaal van Vlaanderen ging er immers meer aandacht naar Tom Waes’ individuele levenswandel dan naar de opgang van de Vlamingen in de tweede helft van de vorige eeuw.
Hebt u al ooit van de koningskwestie gehoord?
ONAF, het ledenmagazine van de VVB
Categorieën
Bekijk hier de cartoons van Van Mol
Archief nieuwsberichten
Hebt u al ooit van de koningskwestie gehoord?
Hebt u al ooit van de koningskwestie gehoord?
Tal van in de tv-reeks ontbrekende episoden uit de naoorlogse Vlaamse ontvoogdingsstrijd kan u dankzij onze 65 jaar VVB-uitzendingen alsnog herbeleven.
Een bedenking
U leerde, aan de hand van verklaringen van academici die nota bene meewerkten aan recente tv-reeksen over de collaboratie en het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog, dat de Bevrijding voor eenieder slechts een periode van feestvieren was. U weet nu dat een deel van de Vlaamse Beweging tijdens de oorlog ‘fout’ was en dat deze hierdoor ogenschijnlijk ook ophield met bestaan. De daaropvolgende decennia kenmerkten zich schijnbaar door algemene communautaire harmonie. Hoe het komt dat ongeveer de helft van de Vlamingen anno 2024 voor Vlaams-nationale partijen zouden stemmen? Daar hebben de makers van de reeks waarschijnlijk het raden naar. Als VVB beschouwen we het als onze plicht om hierbij een beknopte bedenking te formuleren.
We hebben er alle begrip voor dat het niet eenvoudig moet zijn geweest om te selecteren uit gebeurtenissen en evoluties die van wezenlijk belang zijn geweest in de periode 1939-1999. Na de behandeling van de oorlog van 1940-1945 en de korte nasleep ervan werden relevante onderwerpen zoals het opgekomen consumentisme, het individualisme (met aandacht voor de emancipatie van de vrouw) en de migratie naar onze regio aangesneden. Opvallend: geen van deze ontwikkelingen zijn eigen aan Vlaanderen alleen, maar wel aan alle West-Europese staten en regio’s.
Uniek aan het Verhaal van Vlaanderen is juist de quasi voltooide Vlaamse staatsvorming als product van het inherent zelfstandigheidsstreven van onze gemeenschap. De Belgische staat evolueerde van een unitaire naar een federale constructie met regio’s die – met de politieke goedkeuring van haast alle ideologische strekkingen in deze staat – een eigen regering, een eigen parlement en verregaande bevoegdheden kregen. Niets hierover in de laatste aflevering van de populaire reeks.
“Talloze historische gebeurtenissen werden op de meest kleurrijke manier opgelepeld, maar het zelfstandige Vlaanderen en de rist politici die daarvoor jaren hebben gestreden, blijven in nevelen gehuld.”
Details
Hebt u al ooit van de Koningskwestie (1945-1951) gehoord? In de nasleep van deze episode is onze beweging herop gebloeid, aangezien de Vlaamse gemeenschap door de destijdse gang van zaken werd gekrenkt tot in het diepste van de collectieve ziel. Er is een Vlaamse kamergroep ontstaan, een Vlaamse senaatsgroep, de Lodewijk de Raetstichting werd opgericht (1952), er is nog het federaal systeem van Schreurs en Couvreur dat in 1952 werd goedgekeurd, …
Natuurlijk is het begrijpelijk dat dergelijke details niet konden worden opgenomen, maar er werd letterlijk met geen woord gerept over latere feiten als de marsen op Brussel (1961-1962), de strijd voor ‘Leuven Vlaams’ met als onmiddellijk gevolg de vernederlandsing van de Leuvense universiteit (1968) of de graduele federalisering van de staat. Gelukkig weet u nu wel dat Tom Waes als kind in een wasmand op de achterbank van de wagen van zijn vader werd gelegd en dat hij als scholier fosfor en gist in de toiletten van zijn school heeft gegooid. Kwestie van te focussen op cruciale historische sleutelmomenten.
‘En plots bestaat de Vlaamse natie niet meer’
De onderstaande opinie met als titel ‘En plots bestaat de Vlaamse natie niet meer’ van journalist Bart Brinckman met betrekking tot deze materie namen we over van de webstek van De Standaard:
“Uitgerekend die ontluikende [Vlaamse] natie overtuigde de Vlaams-nationalistische partijen van de noodzaak om ook de identiteitsvorming te bevorderen, bijvoorbeeld met een historische televisiereeks.
Geen woord daarover. Nochtans typeren drie breuklijnen de Belgische geschiedenis: de economische, de levensbeschouwelijke en de communautaire. […] De taalperikelen kwamen er bekaaid vanaf, uitgerekend in een reeks die als ‘banale natievorming’ (historicus Bruno De Wever) wordt bekritiseerd. Even werd het Vlaams-nationalisme als een bijproduct van de Eerste Wereldoorlog afgehandeld, waarbij uitdrukkelijk de mythe werd ontkracht dat Vlaamse soldaten, het Frans onmachtig, door Franstalige officieren de dood werden ingejaagd. Dan werd het muisstil.
Eerder klaagde ook Luckas Vander Taelen dit euvel aan. Van de taalpolitiek van Willem I, die tussen 1815 en 1830 het Nederlands van de ondergang redde, was al geen spoor. Vervolgens werd de ontluikende taalwetgeving in de 19de eeuw, een succes van de opkomende Vlaamse beweging, genegeerd. Dramatisch – de re-enactments indachtig – valt daar best wat mee aan te vangen. In 1860 eindigden de levens van de Vlaamse émigrés Jean Coucke en Pieter Goethals onder een Bergense guillotine. Ze werden – onterecht, zo bleek achteraf – veroordeeld voor roofmoord. Van het in het Frans gevoerde proces hadden ze geen snars begrepen.
De oorsprong en de democratische voedingsbodem van de communautaire spanningen die België tot op vandaag kleuren, bleven buiten beeld. In tegenstelling tot wat werd geïnsinueerd, zette de reeks zich niet af tegen België. Van een eigen Vlaams narratief was nauwelijks of geen sprake. Het productiehuis beklemtoonde dat het had gepast voor zo’n aanpak. Nochtans was de Vlaamse regering met geld over de brug gekomen in de hoop dat een passende boodschap zou volgen. De makers hebben bewust bombastische termen zoals ‘hoe wordt een volk een volk’ geweerd.
Na tien afleveringen, en zeker na de allerlaatste, zal op sommige Vlaams-nationale kabinetten het gevoel overheersen dat er een kat in een zak werd gekocht. Dit is allerminst de regeringsversie van de geschiedenis geworden. Historici lustten er anders wel pap van. Zij kregen alle ruimte om hun discussies en kritiek uit te venten, van een pensée unique was geen sprake. Maar niemand kon bevroeden dat Het verhaal van Vlaanderen juist datgene zou negeren wat de grootste verdedigers ervan in de verf wilde zetten: de realiteit van de Vlaamse natie. Talloze historische gebeurtenissen werden op de meest kleurrijke manier opgelepeld, maar het zelfstandige Vlaanderen en de rist politici die daarvoor jaren hebben gestreden, blijven in nevelen gehuld.”
Deel dit bericht op uw sociale mediakanalen of verzend de link met een E-post bericht.
