Reset of de noodzaak en het nut van gemeenschapswaarden als opstap naar een (h)echte Vlaamse samenleving
Tom Garcia

Tom Garcia

Reset of de noodzaak en het nut van gemeenschapswaarden als opstap naar een (h)echte Vlaamse samenleving

Voor elke democraat, a fortiori voor elke nationalist, behoort RESET van professor Mark Elchardus voortaan tot verplichte lectuur.

Tom Garcia las het boek voor de VVB en had er met Mark Elchardus een gesprek over dat wij op 8 november j.l. opnamen in het Vlaams Huis te Brussel.

Omdat wij u geen lettergreep van dit boeiende gesprek willen onthouden zenden wij het interview integraal uit, in drie opeenvolgende delen. Het artikel van Tom Garcia dat u eveneens in ons ledenblad terugvindt dient hierbij als leidraad.

Veel kijk- en luisterplezier!

Deel 1 van het interview

Het eerste deel van het gesprek handelt over gemeenschapsdenken. Hoe staat gemeenschapsdenken en -vorming in verhouding tot democratie en hoe verhoudt ‘klein identiteitsstreven’ zich tot het grotere plaatje.

Deel 2 van het interview

Wij brengen u vandaag het tweede deel van het gesprek tussen professor Mark  Elchardus en Tom Garcia.

‘Natie wordt staat’ is een proces in voortdurende evolutie.

Het gesprek behandelt het belang van een gemeenschappelijke taal en van de vasthoudendheid en de rol van de overheid.

Ook het spanningsveld tussen individuele vrijheid en de gemeenschap komt aan bod.

Vervolgens wordt ruim aandacht besteed aan volkssoevereiniteit, democratie en mensenrechten in hun lokale culturele en historische context.

Met als slot een nieuwe opdracht voor de Verenigde Naties.

Deel 3 van het interview

In het derde en laatste deel van onze uitzending brengt Tom Garcia het gesprek terug naar Vlaanderen, het mislukte Belgische project en het échte Brusselse probleem waar géén voldoende hechte gemeenschapsvorm van de grond komt. 

De drie uitdagingen waar onze gemeenschap voor staat, in de wereld, intern en binnen Europa worden overlopen waarbij blijkt waarom de EU, volgens Mark Elchardus, een wankel huis is.

Tenslotte volgt een hoofdstuk migratie, in functie van haar belang voor onze natie en de voorwaarden waar ze daarom dient aan te voldoen. 

Hoe illegale migratie een bedreiging vormt voor asielrecht, vluchtelingen en migranten zelf en waarom integratie van groot belang is voor het verder bestaan van onze gemeenschap hoort u alvorens Tom Garcia het gesprek samenvat.  

Reset

Artikel uit ONAF

Er is al flink wat inkt (en vitriool) gevloeid over het nieuwste boek van professor Mark Elchardus. De titel, ‘Reset’, geeft ook meteen het toch wel revolutionaire karakter van dit opus magnus bloot. De socioloog spaart geen heilige huisjes in zijn queeste naar een heruitvinding of herwaardering van de democratie en jaagt daarmee zelfs zijn vroegere socialistische kameraden tegen zich in het harnas. Weinig boeken zijn zo kort na hun verschijnen al zo vaak en zo uitgebreid besproken. Kortom: het is een boek dat u moet gelezen hebben.

Gemeenschapsvorming biedt een greep op de wereld

In het lange gesprek, dat u hier kan bekijken en beluisteren in drie delen, richtten wij onze aandacht naar de basis van het boek. Want naast alle heilige huisjes die professor Elchardus doet wankelen, schrijft hij ook over een groot thema dat een vereniging als de VVB zeer moet interesseren, namelijk ‘gemeenschapsdenken’. Immers, wie aan natievorming wil werken, zoals de VVB, kan niet anders dan aan gemeenschapsvorming doen en moet dus een gemeenschapsdenker zijn. 

Geen Vlaamse nationalist, laat staan een separatist.

‘Staatsvormend project België’

Er schuilt in de professor vooralsnog geen Vlaamse nationalist, laat staan een separatist. Wel bekijkt hij de geschiedenis van dit land met een nuchtere blik om even nuchter te concluderen dat het ‘staatsvormend project België’ niet gelukt is. Zelf stelt hij het als volgt: “Ten tijde van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden heeft koning Willem I geprobeerd onze streken te vernederlandsen. Later heeft België zich afgescheurd en heeft de elite geprobeerd om onze streken te verfransen. Beide zijn in hun opzet mislukt en hebben aldus ook gefaald in het bouwen van een sterke gemeenschap. Door de federalisering van het land zijn de kansen voor een Belgische gemeenschap nog meer gedaald en is het wellicht veel haalbaarder om een sterke en hechte gemeenschap te bouwen in de regio’s.”

Gemeenschapsvorming

Gemeenschapsvorming is ook heel belangrijk om opnieuw greep te krijgen op de wereld. Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw heeft professor Elchardus een doorgedreven individualisering van de maatschappij gezien. Tot dan waren de grote ideologieën nog doordrongen van het gemeenschapsdenken. De sociaaldemocraten vulden dat in via socio-economische weg, door te focussen op solidariteit. De uitbouw van de verzorgingsstaat met een sterk sociaal zekerheidssysteem is daar de belangrijkste verwezenlijking van. De christendemocraten vulden het in via het personalisme, waarbij sterk werd ingezet op de verbondenheid van de ‘persoon’ met de anderen in de gemeenschap (‘gemeente’), met de wereld en natuurlijk met God.

Kloof tussen individu en gemeenschap

Onder impuls van de toenemende economische welvaart groeide de idee dat de vrije markt de kortste en meest ideale weg naar welvaart was, waardoor zowel sociaaldemocraten als christendemocraten mee de weg opgingen van het liberale individualisme en toestonden dat de economie globaliseerde en zich losmaakte van de gemeenschap. De wereld werd steeds meer één grote marktplaats waar mensen en middelen vrijelijk heen en weer konden geschoven worden ten einde de winst te ‘optimaliseren’. Voor het individu leek dit kosmopolitisme aanvankelijk ook de perfecte weg naar meer zelfontplooiing en persoonlijke welvaart, maar al gauw bleek dat velen uit de boot vielen en er een kloof ontstond tussen individu en gemeenschap.

Nationalisme biedt houvast

Een ander ‘neveneffect’ van die globalisering en het ‘vrije’ verkeer van mensen, was een toename van migratie. De economie bloeide, de welvaart steeg en tegelijk daalde de zin en bereidheid om bepaalde vuile, zware of lastige jobs nog te doen. Dus werden er goedkope werkkrachten naar hier gehaald. Eerst heetten dat nog ‘gastarbeiders’ en was het de bedoeling dat ze na een tijd weer zouden terugkeren naar hun land van herkomst om daar met het naar hun normen vele geld hun families een rijkelijk leven te schenken. Maar de lastige jobs verdwenen niet natuurlijk en intussen bouwden die ‘gastarbeiders’ hier een leven op, met gezinnen en kinderen die hier geboren werden.

Reset of de noodzaak en het nut van gemeenschapswaarden als opstap naar een (h)echte Vlaamse samenleving

Iedereen die in de gemeenschap woont en leeft moet er deel van kunnen uitmaken

De enige politieke stroming die nog een vorm van gemeenschapsdenken aanbood en zo een houvast bood voor de ontwortelden en vervreemden was het nationalisme. Dat nationalisme kan op verschillende manieren tot uitdrukking komen. In vele gevallen werd en wordt het echter al te vaak verengd tot etnisch nationalisme dat doorgaans vertrekt van een geromantiseerd beeld van een gedeeld verleden, vaak gelardeerd met historische figuren, volkshelden en symbolen. De grote uitdaging ligt dan in het bepalen van wie er deel uitmaakt van die ‘natie’ of wat je al dan niet moet en mag doen om er deel van uit te maken.

Voor professor Elchardus is het duidelijk: iedereen die in de gemeenschap woont en leeft moet er deel van kunnen uitmaken. Wil je aan gemeenschapsvorming doen zal je dus moeten zorgen dat je iedereen meehebt. Denken dat je bijvoorbeeld een sterke en hechte gemeenschap kan vormen in Vlaanderen zonder moslims, is volgens de professor dan ook een waanidee. Dat betekent geenszins dat de gemeenschap zich moet plooien naar de wensen van deze of een andere minderheid. Integendeel: er moet gezocht worden naar overeenkomsten en snijpunten waarop een gedeelde identiteit kan uitgebouwd worden.

Migratie is dus niet het probleem

Reset of de noodzaak en het nut van gemeenschapswaarden als opstap naar een (h)echte Vlaamse samenleving

Gebrek aan integratie en omkadering

Migratie is voor de professor dus niet het probleem, wel het gebrek aan integratie en aan omkadering. Bij migratie moeten er volgens Elchardus altijd drie vragen gesteld worden: is de migratie gunstig voor het gastland, is de migratie gunstig voor het land van herkomst en is de migratie gunstig voor de migrant zelf. Migratie mag er dus niet toe leiden dat de landen van herkomst verarmen qua menselijk kapitaal en voor het gastland én de migrant zelf is integratie van uiterst groot belang. Migratie, alsook de opvang van vluchtelingen, moet dus rationeel en resultaatsgericht aangepakt worden, iets wat vooralsnog niet of veel te weinig gebeurt. Brussel is voor de professor het beste voorbeeld van hoe een te grote concentratie en aangroei van een migrantenpopulatie zonder enige inspanning om die mensen te integreren faliekant fout loopt. Je kan niet spreken van een Brusselse gemeenschap, Brussel is een verzameling van kleinere gemeenschappen die in meer of mindere mate samenleven.

Geen eeuwige boetedoening

Willen we dus aan Vlaamse staatsvorming doen, dan zullen we eerst aan stevige gemeenschapsvorming moeten doen, als we de visie van Elchardus volgen. Daarvoor moet er een aantrekkelijk, wervend verhaal gebracht worden. Er moet een gevoel van gedeelde lotsbestemming ingevoerd worden. Daar loopt het bijvoorbeeld mis, volgens de professor, bij wat doorgaans als ‘woke’ wordt bestempeld. In hun terechte en legitieme strijd voor rechten en gelijke behandeling van minderheden, wordt te veel de nadruk gelegd op de negatieve zaken, zoals ons koloniale verleden of ons patriarchaal systeem. Bovendien wordt niet zozeer meer gekeken naar hoe we uit die zaken kunnen leren, maar wordt er een soort van eeuwige boetedoening verwacht. Het gaat zelfs zo ver dat een zo menselijke eigenschap als empathie relatief wordt gemaakt aan uiterlijkheden, waarbij het bvb als onmogelijk wordt geacht dat een blanke zich kan inbeelden hoe het voelt om onderdrukt te worden.

Een sterke, hechte, open en inclusieve Vlaamse identiteit

Een volwaardige Vlaamse staat vereist dus een sterke natie, een gemeenschap geschraagd door gedeelde lotsbestemming waar ieder lid van de gemeenschap zich niet alleen in kan terugvinden, maar ook de moeite vindt om zich ervoor in te zetten. Want net zoals de gemeenschap maar bestaat bij de gratie van het individu, kan die laatste zich alleen maar  voluit ontplooien in een sterke gemeenschap. Willen we echt aan gemeenschapsvorming doen, is het zaak om niet alleen een Vlaamse canon uit te werken, maar ook een sterke, hechte, open en inclusieve Vlaamse identiteit te vormen. Er is daar al veel over gesproken en de discussie lijkt zinloos omdat het moeilijk blijkt die Vlaamse identiteit samen te vatten of duidelijk te omschrijven. Dat is, met Elchardus in het achterhoofd, ook helemaal normaal, wan die identiteit is een constant evoluerend gegeven. Je kan er negatief naar kijken, vinden of vrezen dat ze ‘vernietigd’ wordt of je kan er positief naar kijken en erkennen dat ze evolueert. Voor een staatsvormend project lijkt dat laatste de meest aangewezen weg.

Zoals gezegd, is de professor geen Vlaams nationalist en heeft hij zijn boek Reset vanuit een bredere visie op het gemeenschapsdenken en hoe dat toe te passen om ook voor het Westen en de veranderende wereld een toekomst met kansen en mogelijkheden op te bouwen. We nodigen u graag uit om het interview met professor Elchardus te bekijken en beluisteren. Daarin worden nog een pak meer onderwerpen aangesneden.

RESET

Het boek is te koop (€39,95) in onze webwinkel.

Deel dit bericht op uw sociale mediakanalen of verzend de link met een E-post bericht.

Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
Telegram
WhatsApp
E-Post

De Vlaamse Volksbeweging een duwtje in de rug geven? Uw steun zorgt ervoor dat de Vlaamse Volksbeweging haar werk kan blijven uitvoeren. Bovendien krijg je jaarlijks vanaf een bedrag van €40 een fiscaal attest.

0
Geen producten in je winkelmand